Отправляет email-рассылки с помощью сервиса Sendsay

Школа Эсперанто

  Все выпуски  

Школа Эсперанто


Служба Рассылок Городского Кота

Школа ESPERANTO


6

Здравствуйте, дорогие друзья! Saluton, karaj amikoj!
У рассылки - 1300 подписчиков. Привет всем новоподписавшимся!
Продолжим углубленное изучение международного языка эсперанто.


Перевод трудных фраз из повести "Гравилет Цесаревич"
(продолжение)

сырость опять ударила по бронхам humida vetero denove atakis bronkojn
опять задерживает с выплатой denove prokrastas pagon
гадать до зуда под черепом divenadi ghis zumado sub la kranio
Широкий выбор Vasta elekteblo
тебе, наверное, уже пора vershajne vi jam devas iri
сделал знак сыскарям faris signon al la detektivoj
девицы в купальниках knabinoj en bankostumoj
старомодный рюкзак eksmoda dorsosako
От беспомощности слезы наворачивались Pro senhelpeco aperis larmoj
Жара. Зыбко трепещет горизонт Varmego. Onde tremas la horizonto
Раскалено бледно-голубое предвечернее небо
Ardas helblua antauvespera chielo
лишь темная крапинка ястреба перетекает через зенит
nur malhela punkteto de akcipitro fluas tra zenito
От Каспия тянется этот изумительный, раскатанный и утрамбованный
тысячелетним солнечным половодьем травяной океан
De Kaspia maro etendighas tiu chi admirinda, dissternita kaj presita per
miljara suna inundo herba oceano.

Великая степь La granda stepo
оседлый мир la lok-sida mondo
нам ли, забившимся в тяжелые утесы неподвижных домов, судить об этом
chu ni, shtopighintaj en pezajn klifojn de senmovaj domoj, jughu pri tio
кто сумел выжить и сжиться kiuj sukcesis elvivi kaj kunvivighi
От ангаров уже шпарил джип De la hangaroj jam rapidis jhipo
начальник тюратамского гэ-бэ estro de la Tjuratama sekcio de shtatsekureco
Одной рукой он вцепился в ветровое стекло
Per unu mano li krochighis al la ventoshirmilo
другой придерживал за козырек фуражку per la alia tenis kaskedon che viziero
Мы обменялись рукопожатием Ni manpremis
Тягач вел Усман Джумбаев La tirauton stiris Usmano Ghumbajev
не выходя из кабины ne elirante el la kajuto
мы незаметно подошли к авиетке ni nerimarkite aliris la avieton
в сторону раскинувшегося к северному горизонту, плавящемуся в мареве массиву
белоснежных многоквартирных домов
al masivo de negheblankaj plurloghejaj domoj, etendighinta al norda
horizonto kaj degelanta en suna vualo

Параболические приемники на гребне авиетки
Parabolaj riceviloj sur kresto de la avieto
слепяще моргнул отсвет солнца, отраженный каким-то из стекол
blindige trembrilis respegulo de suno, reflektita de iu el vitroj
Один наш поисковик третьего дня вернулся с капремонта
Unu nia serchavio antau tri tagoj revenis post ghenerala riparo
Степа такой придира... Stechjo estas tia pedanto...
охранник божится, что... gardisto jhuras, ke...
Двадцать лет беспорочной службы Dudek jaroj da senriprocha servado
показания свидетелей depozicioj de atestantoj
за полчаса до того, как заступить на пост duonhoron antau surpostenigho
через проходную пришел tra paskontrolo venis
...смущенно пробормотал полковник ...ghenite balbutis la kolonelo
Джип, тихонько урчавший на холостом ходу
La jhipo, mallaute grauletinta en atenda reghimo
зацепил за носовые крючья два буксировочных троса
krochis je pruaj hokoj du trenkablojn
Магнитную мину пришлепнуть где-нибудь у кормы - секундное дело
Magnetan minon alkrochi ie che la poupo - estas sekunda afero


    Попытаемся представить некоторые случаи, которые часто создают "камень
преткновения" для начинающего переводчика. В первую очередь это группа слов
"сам-самый":
Это тот же самый человек. Tio estas la sama homo.
Это самый лучший человек. Tio estas la plej bona homo.
Он сам это подтвердил. Li mem tion konfirmis.
    Во вторую очередь - это русское слово "и". У него тоже несколько
значений:
Брат и сестра. Frato kaj fratino.
Вы пойдете в лес, и я с вами. Vi iros en arbaron, ankau mi iros kun vi.
Он так и начал свою речь. Ghuste tiel li komencis sian paroladon.
И поехал бы, да времени нет. Mi ja veturus, sed mankas tempo.
И сам не рад. Ech mem ne ghojas.
    Слова "хотя" и "за" в различных сочетаниях проявляют свои "коварные
замашки":
Хотя читает много, но знает мало. Kvankam legas multe, sed scias malmulte.
Хотя бы один раз еще побывать там.
Almenau unu fojon ankorau viziti tiun lokon.
За то, что он сделал, будет наказан.
Pro tio, kion li faris, li estos punita.
Зато сердце у него доброе. Kompense li havas bonan koron.

(Н.Дановский. Вводное слово в искусство перевода)


РУССКО-ЭСПЕРАНТСКИЕ ФРАЗЕОЛОГИЗМЫ

Про волка речь, и волк навстречь. Pri la lupo rakonto, kaj la lupo renkonte.
Матерый волк. Sperta lupo.
Дай-то бог нашему теляти волка съесть. Kapti lupon je l' oreloj kaj ne povi
delasi. Renkontighis la kato kun sentima rato.

Покраснеть до корней волос. Rughighi ghis la hararo.
У женщины волос долог, а ум короток. Virino havas haron longan kaj saghon
mallongan. Hararo multa, sagho kurta.

У него волосы стали дыбом. Liaj haroj strechighis. Lia hararo disstarighis.
Ни волоса с головы не упало. Ech hareto ne difektighis (al iu).
Рвать на себе волосы. Shiri al si la harojn (pro kolero au bedauro).
Волею судьбы. Lau Dia providenco.
Вольному воля. Liberulo iras, kien li deziras.
Из рук вон плохо. Treege malbone. Fiachege.
С глаз долой, из сердца вон. For de l' okuloj, for el la koro.
Вопрос жизни или смерти. Demando de vivo au morto. Vivgrava demando.
Это еще под вопросом. Tio estas ankorau tre malcerta / sub demandosigno.
Каков вопрос, таков ответ. Kia demando, tia respondo.
На воре шапка горит. Sur la shtelisto brulas la chapo.
Не пойман - не вор. Ne kaptita, ne punita.
Из пушки по воробям не стреляют. Por mushon mortigi, oni pafilon ne uzas.
Paseron oni ne pafas per kanono.

Стреляный воробей. Sperta / rafinita fripono.
Ворон ворону глаз не выклюет. Korvo al korvo okulon ne pikas. Lupo lupon ne
manghas. Shtelisto shteliston ne perfidas.

Пуганая ворона куста боится. Korniko vundita propran voston timas. Brogito
ech sur malvarman akvon blovas.

Ворона в павлиньих перьях. Ornami sin per fremdaj plumoj.
От ворот поворот. En bona ordo tra la pordo!
Вот-вот случится. Tuj-tuj okazos (io).
Попасть впросак. Veni en grandan embarason / konfuzon / kachon. Sidi en
amaso da embaraso.

Врачу, исцелися сам. Kuracist', sanighu mem (antau ol kuraci aliajn).
Вранье не споро: попутает скоро. Mensogu kiom vi volas, sed memoru, kion vi
parolas. Mensoganto devas havi bonan memoron.

Соврешь не помрешь, да вперед не поверят. Kiu mensogas per unu vorto, ne
trovos kredon ghis la morto.

Врет, как сивый мерин. Li mensogas tiel, ke la muroj krakas. Mensogas kiel
funebra parolo / kiel gazeto / kalendaro.

Тому врать легко, кто был далеко. Belaj rakontoj el trans la montoj. Pri
lando malproksima estas facile mensogi.
Завраться. Implikighi / embarasighi en mensogo.
Не все то правда, что бабы врут. Ne chiu raporto estas vera vorto.
Всякому овощу свое время. Por chiu faro estas horo. Por chio estas sia
sezono.

Время - лучший врач. Plej bona kuracisto estas la tempo. Konsolon tempo
donas.

Время - деньги. La tempo estas mono. Temp' estas valoro simila al oro.
С незапамятных времен. Ekde tempo nememorebla.
Другие времена, другие нравы. Aliaj tempoj, aliaj moroj.
В старые добрые времена. En la bona malnova tempo.
Кто рано встает, тому бог дает. Kiu frue levighas, facile richighas. Matena
horo estas plena de oro.

Всякая всячина. Chiaj chiajhoj. Tutti-frutti.
Искать вчерашний день. Serchi la pasintan tagon.
Выйти в свет. Ekvidi la mondon. Aperi.
Выйти из себя. Perdi la paciencon. Ekkoleri. Elhautighi.
На выстрел. Je distanco de pafo.
Безвыходных положений не бывает. Kontrau chiu malfacilo ekzistas konsilo.


KELKAJ  KONSILOJ  POR  PLIBONIGI  STILON

1.
Se vi anstatauas substantivon per pronomo, do uzu lin korekte.

2.
Ne forgesu akuzativo kaj uzu ghi chie, kie necesas.

3.
Tamen superfluan akuzativon ne devas aperi en viajn verkojn.

4.
Ne trouzu je la prepozicio "je", char se vi kulpos je tio, oni taksos vin
je malbona esperantisto.

5.
La sama rimarkumo rilatas al la sufikso "um": se vi, vortumante vian
cerbumajhon, ne povumas trovi pli taugan solvumon, vi estas fushumisto!

6.
Nekompletaj frazoj - malbone!

7.
Uzu nur simplajn kaj klarajn frazojn, char se vi estus uzanta komplikajn
konstruajhojn, vi povos esti forgesanta, pri kio vi devis esti rakontonta,
kaj la legontoj estos perdantaj la tutan intereson al vi.

8.
Kio koncernas nefinitajn frazojn

9.
Se vi vo', ke oni vin bone kompre', do ne paro' en Barnaula jhargo'.

10.
A por kia celo vi komencas chiujn frazojn de "A"?

11.
Nekonvena metaforo similas abomenan bufon, kiu per siaj nigraj flugiloj
shirmas lumon de la kristale pura fonto, do indas ghin elsarki.

12.
Malgranda rimarko pri ripetadoj, kiuj fojfoje aperas en verkoj versaj
kaj prozaj, kiuj estas publikigataj en gazetoj kaj libroj, kiuj estas
eldonataj che ni kaj eksterlande, kiuj sufiche malklarigas la penson, kiun
volis eldiri la autoroj, pri kiuj ni volis fari tiun chi rimarkon.

13.
Lau nia profunda konvinko, ni opinias, ke la autoro, kiam li skribas
sian propran verkon, tutcerte ne devas agi lau tre malbona kutimo, kies
esenco estas en tio, ke oni uzas tro multe da nebezonataj kaj superfluaj
vortoj, kiuj reale tute ne estas necesaj por esprimi la autoran penson.

14.
Ne elpensu tro longajn vortojn: vi povas enembarasegighi, se ili estos
neklarelparoleblaj kaj miskomprenigantaj.

15.
Se via verko estos hiperplena da redundaj neologismoj, ghi aspektos
turpe kaj hide, kaj oni etikedos ghin mava.

16.
Malbone sciante la gramatikon, komplikaj frazoj estu uzataj singarde!

17.
Superfluaj pronomoj, ili ne estas bezonataj.

18.
Mallerteco de uzado de la prepozicio "de" povas esti kauzo de malapero
de intereso de legantoj de via verko.

19.
S-anoj, bv. ne mllg.

20.
Pri la ordo de vortoj zorgu nepre, char la en Esperanto libera, rusan
lingvon simile, de la vortoj ordo, el la neceso sian penson klare esprimi,
ne liberigas.

21.
Ne flatu al la redaktoro. Niaj redaktoroj estas la plej bonaj en la
mondo kaj tute ne bezonas superfluajn  komplimentojn.

22.
НЕ НАДО КРОКОДИЛИТЬ!!!

instruis Valentin Melnikov
Premiere aperis en "La Ondo de Esperanto", 1999: 7, p. 18


- Я вспомнил "изобретение" юношеских лет. Слово "ami", кажется, уже вам
знакомо - "любить". А вот что обозначает "amilo"? Правилами языка оно не
запрещено, значит, имеет право на существование. Эту важную проблему мы
обсуждали не один день. Самые яркие варианты - "любило", "любилка" и
"любильник".

    А.Осокин


- молодо любили друг друга junece amoris nin
eble: junece amoris UNU LA ALIAN?
Valerij

Лучше всего просто: ni amoris! Ведь глагол amori (заниматься
любовью) - непереходный, он сам собой подразумевает обоюдный акт.
А вот если бы было употреблено слово fiki (не запоминайте это слово, оно
похабное), то надо было бы употребить nin: ni fikis nin (мы "трахались"),
потому что fiki - переходный глагол. Ni fikis unu la alian - менее
приемлимый вариант, по-моему. - К.


Ulo terurigita enkuras kuracistan oficejon, kaj diras: "Sinjoro kuracisto,
estas terurege! Chiufoje kiam mi diras la vorton 'Abrakadabro', chiuj
malaperas! -- Sinjoro kuracisto, kien vi foriris...?"

прислал Rikardo Cash (Франция)


Подписка Статистика Предыдущие номера "Школы Эсперанто":
1 2 3 4 5

Жду ваших откликов! До встречи в следующий понедельник!

Konkordo (konkordo@rdven.lv)



http://subscribe.ru/
E-mail: ask@subscribe.ru

В избранное