Путешествия по стране. Крэускi замак
Працягваю распавядаць аб в.Крэва яго славутасцях, сёння пост будзе прысвечаны самой галонай славутасц, а менавта Крэскаму замку. Прыехашы Крэва я першую чаргу накравася да развалн замка, адразу скажу, што ад замка засталося нажаль не шматлкае яго разбурэнню спрыял больш за сё шматлкя войны, чым прырода час. Трапляючы замак адразу адчуваеш яго некал мнушую велч, датыкаешся да камянё сцена спрабуючы адчуць дыханне часу, якое даносцца да нас з глыбн стагоддзя далёкага мнулага нашай гсторы, спрабуеш прадставць, што адбывалася поры росквту жыцця замка. Усё гэта перадаць у вельм складана, трэба самому пабываць адчуць на сабе энергетыку месца. Як гавары войны пакнул гсторы замка вельм шмат слядо, так у поры Першай Сусветнай вайны сценах замка был абсталяваныя некальк дота, бо лня фронту праходзла фактычна па самм Крэва. Одзн з дота, убудаваны адну з былых веж, фактычна захавася да нашых дзён. Першая Сусветная пакнула шмат слядо у Крэва аб гэтым яшчэ будзе згадана ншых публкацыях.  Фатаграфii Крэускага замака  Унутраны двор Крэскага замка Далей прапановаю прачытаць апсанне Крэскага замка, якое прыводзцца энцыклапеды "Вялiкае Княства Лiтоускае": Крэускi замак, замак тыпу кастэль 14 ст. у мяст. Крэва Ашмянскага пав. (цяпер веска у Смаргонскiм р-не). Адна з першых мураваных кастэляу ВКЛ. Класiчнай застаецца версiя пра пабудову замка пасля 1338 i да 1345 вял. кн. Альгердам як сваей уласнай рэзiдэнцыi. Магчыма, будаунiцтва замка пачата яшчэ бацькам Альгерда вял. кн. Гедзiмiнам. Альгерд атрымау Крэва ад Гедзiмiна у 1338. Тут у 1345 было заключена пагадненне памiж Альгердам i пасламi вял. кн. Кейстута пра падзел улады у ВКЛ.  Сцяна замка з выглядам на галоную вежу Дацiроукi 133845 прытрымлiвалiся М.Ткачоу i Т.Поляк. У 198090-х г. атрымала развiццё версiя пра пачатак будаунiцтва К.з. у канцы 13 ст. (С.Абрамаускас, А.Трусау, Чарняускi). Яна аргументуецца архаiчнымi рысамi нiжнiх зон муроукi сцен, выкладзеных на глiнянай рошчыне, што у Балтыйскiм рэгiёне датуецца 13 ст. Iснуе меркаванне, што К.з., як i iнш. кастэлi ВКЛ, пабудаваны пасля 1380 (А.Жалнеруса).  Унутры Крэускага замка К.з. узведзены каля месца упадзення р. Шляхцянка у Крэвянку. Каля чвэрцi замкавай тэрыторьi (паун. частка) знаходзiлася на пясчанай дзюне, што узвышалася над балоцicтым рачным поплавам. Размяшчэнне замка у забалочанай нiзiне мусiла перашкодзiць ужыванню тэхнiкi у час аблогi, хоць у далейшым гэта не дазваляла узводзiць новыя лiнii абароны замка.  Руны сцена Крэскага замка К.з. у плане мае няправiльную трапецыю (85 х 108,5 х 71,55 х 97,2 м). Таушчыня сцен дасягала 2,5 м, вышыня 1213 м. На вышыню прыблiзна 4 м яны былi выкладзены з валуноу на вапнава-пясчанай рошчыне, вышэй ужывалася цэгла, пакладзеная у тэхнiцы балтыйскай муроукi (2 лажкi 1 тычок). Унутраная частка сцен выканана метадам забутоукi. На фасадах замка у выглядзе фрыза з цэглы быу зроблены шырокi атынкаваны i пабелены пас. Сцены завяршалiся баявой галерэяй.  Астатк дота пор ПСВ у сцяне замка Брама знаходзiлася у паун. сцяне. Праз кароткi тэрмш каля паун.-зах. вугла замка звонку была пабудавана Княжацкая вежа-данжон вышынёй 25 м. Сцены вежы (17 х 18,65 м) не маюць перавязкi з мурамi замка i выступаюць за ix перыметр - гэтым самым забяспечвалiся не толью франтальны, але i фланкiруючы абстрэл подступау да замка (дасягненне фартыфiкацыi 2-й пал. 14 ст.). У нiжнiм ярусе Княжацкай вежы знаходзiлася вязнiца, 2-i ярус выкарыстоувауся для гасп. мэтау, жылыя памяшкaннi знаходзiлiся на 3-м i 4-м ярусах. Пра рэпрэзентатыуны характар вежы сведчаць таксама вял. гатычныя аконныя праёмы.  Астатк Княжай вежы замку У вежу можна было трапiць з баявой галерэi праз уваход, якi знаходзiуся на узроунi 3-га яруса. Першапачатковыя перакрыццi паверхау выконвалiся з дошак на брусах, ад якiх у сценах захавалiся прамавугольныя адтулiны. На мяжы 152030-х г. у цэнтры вежы быу узведзены крыжападобны слуп, на якi абапiралiся нервюрныя скляпеннi, што перакрывалi памяшканнi 2-га i вышэйшых паверхау. Чарняускi характарызуе Княжацкую вежу як прататып замкавага палаца. 2-я вежа Малая, была збудавана у пауд.-усх. унутраным куце замка, вiдаць, на мяжы 1415 ст. Паводле iнш. вepcii, Малую вежу збудавалi адначасова з Княжацкай. Квадратная у плане вежа мела 3 цi 4 ярусы.  Астатк дота пор ПСВ у малой вежы замку На падворку замка каля уваходу археолагамi былi выяулены рэшткi мураванага будынка грамадзянскага прызначэння, узведзенага у 14 ст. Квадратная у плане пабудова (каля 8 х 8 м) мела скляпеннi Тэхнiка муроукi сцен цалкам аналагiчная замкавым. Мяркуецца, што пабудова прызначалася пад княжацкi палац. Паводле вepcii А.Кушнярэвiча, пабудова узводзiлася як вежа (бергфрыд), а потым была прыстасавана пад палац. Падчас археалагiчнага даследавання Княжацкай вежы знойдзена больш за 2 тыс. фрагментау тынкоукi) з роспiсам у тэхнiцы all-secco (па сухой тынкоуцы). Вылучаюць 3 этапы аздаблення iнтэр'ерау вежы роспiсам: 1-я пал. 14 ст., пач. 15 ст., мяжа 17-18 ст. Найстаражытныя роспiсы - тaнipaванне тынкоукi чырвонымi вохрамь Для pocпicay пач. 15 ст. характэрна ужыванне дастаткова багатай колеравай гамы. На мяжы 17-18 ст. роспiсы былi часткова перапiсаны у тэхнiцы тэмпернага жывапiсу. Тэхналогiя крэускiх pocпicay не характэрна для вiзантыйскай традыцыi, але мае значнае падабенства з прынцыпамi жывапiсу зах.-еурапейскага сярэдневякоуя.  Княжацкая вежа Невядомы нiводны эпiзод нападу на Крэва нямецкiх рыцарау. Гiсторыя К.з. адметна важнымi палiт. падзеямi Тут у 1381 знаходзiуся на выгнаннi Ягайла, пазбаулены трона ВКЛ cвaiм стрыем Кейстутам. У 1382 ужо Кейстут патрапiу у зняволенне у К.з., i тут паводле загаду Ягайлы ён быу задушаны. У Крэве у той жа час быу зняволены Biтаут, але ён здолеу уратавацца. Тут быу падпiсаны акт Крэускай унii 1385. У 1433 у час мiжусобiцы К.з. узяу Свiдрыгайла. Да 1470 замак адноулены. У 1503-06 К.з. значна пацярпеу ад набегау крымскiх татар. У вынiку С.Герберштэйн у 1518 занатавау: Крэва - мястэчка з пакiнутым замкам. У жн. 1519 К.з. узялi у час глыбокага рэйду маскоускiя войскi.  Сцены замка са боку малой вежы Паводле дакументау пач. 17 ст. вядома, што крэускiя мяшчане вызвалялiся ад вартавой службы у замку. Археалагiчна адзначаны разбурэннi у час вайны Pacii з Рэччу Паспалiтай 1654-67. У замку знаходзiлася рэзiдэнцыя крэускага старасты, а таксама была збудавана драуляная ратуша. Найбольш пацярпеу К.з. у час 1-й сусветнай вайны.  Гравюра паводле малюнка Н. Орды 185683 гг. К.з., пачынаючы з 19 ст., прыцягвау увагу мастакоу: Н.Орды, Б.Тамашэвiча, Я.Драздовiча, Ф.Рушчыца i iнш. Кансервацыя муроу замка праведзена у 192930 польскiмi спецыялiстамi на чале са С. Лорэнцам. Сiстэматычнае археалагiчнае вывучэнне пачалося у 1970 (Ткачоу), прадоужылася у 1985 (Трусау, Ткачоу) i 198789 (Чарняускi). У наш час праводзяцца працы па частковай кансервацыi pyiн замка. Дзейнiчае Дабрачынны фонд Крэускi замак. Тут прадсталеная сяго тольк малая частка фатаграфй якя был зробленыя падчас наведвання замка, магчыма далейшым яшчэ будзе адзн пост прысвечаны Крэскаму замку. Здесь можно оставить свои комментарии. Выпуск подготовленплагином wordpress для subscribe.ru |
| В избранное | ||
