Працягваючы публкацы прысвечаныя Крэва, нельга не абыйсц вагай самы вядомы нашай гсторы момант, а менавта падпсанн Крэскай ун 14 жнвеня 1385 года.
Крэуская уня (далей К.у.) 1385, дзяржауны саюз памж ВКЛ i Польшчай. Заключаны 14.8.1385 у Крэускм замку. Акт К.у. дакументальнае зацвярджэнне вял. князем лтоускм Ягайлам папярэдне прынятых абавязацельствау перайсц у каталтва i ахрысцць паводле лацнскага абраду ycix язычнкау-лтоуцау, а таксама стварыць дзяржауны саюз (уню) ВКЛ i Кароны Польскай.
Акт зафксавау, што польскя паслы абяцалi Ягайлу ад мя сваей дзяржавы аддаць у жонк малалетнюю польскую каралеву Ядвигу, а з ёю i польскую карону. К.у. папярэднчал перагаворы памж абодвума бакам у тым лку i пасольства Скргайлы (брата Ягайлы). Заключэнне унi было аблегчана узмацненнем улады Ягайлы i яго прымрэннем з Втаутам, як вярнууся з Пруcii i атрымау ад Ягайлы у якасц удзельнага княства Гародню i Падляшша. Акт К.у. падтсал Ягайла, княз троцк Скргайла, мсцслауск Лугвен, ноугарад-северск
Карыбут, Втаут.
Крэуская уня
Азнаёмцца з самм актам Крэскай ун 14 жння 1385 г. можна пяройдучы па гэтай спасылцы, акт прадсталены як на польскм, так на рускай мове.
Агульным галоуным фактарам саюзу была барацьба абедзвюх дзяржау з Тэутонскм ордэнам, небяспека з боку якога узмацнлася i пагражала стратай зямель Польшчы i ВКЛ. У стварэнн саюзу был зацкаулены як лтоускя i беларускя феадалы, так i польская шляхта (найперш малапольская), якая хацела спынць вайсковыя канфлкты з ВКЛ з-за Валын, а таксама каталцкая царква, якая мрным шляхам атрымала магчымасць ахрысцць апошн язычнцк народ у Еуропе.
Абедзве дзяржавы аб'ядноувау адзн манарх (прауда, ненадоуга), але кожная з ix мела сваю сстэму кравання, праводзла самастойную палтыку. Канчатковае зацвярджэнне ун адбылося у 1386 годзе.
11 студзеня прадстаунк Польшчы у Ваукавыску перадал Ягайлу акт аб перадвыбрант яго каралём польскм i аддачы яму у жонк Ядвг. 2.2.1386 адбыуся з'езд польскай шляхты у Люблне, дзе Ягайлу аднагалосна абрал каралём Польшчы. 12.2.1386 Ягайла прыбыу у Кракау, праз 3 дн прыняу з братам Карыгайлам, Свдрыгайлам, Biгантам i cвaiмi баярам каталцтва i атрымау мя Уладзслау. Втаут з праваслауя перайшоу у каталцтва.
18.2.1386 Ягайла ажануся з Ядвгай, а 4.3.1386 каранаваны польскай каралеускай каронай як Уладзслау II. У 1387 утворана каталцкае Вленскае бскупства, пры удзеле Ягайлы ахрышчана лтоускае язычнцкае насельнцтва. Першыя вынк К.у. был дасягнуты, але у 1390 Втаут аднаву барацьбу за велкакняжацк трон, якая скончылася кампрамсным Востраускм пагадненнем 1392.
Ягайла абвешчаны вярхоуным князем Лтвы i Pyci, a Втаут застауся фактычным кpayнком дзяржавы, вял. князем.
Працягам К.у. была Вленска-Радамская уня 1401. Аддаленыя вынк К.у. тэта давол трывалы дзярж. саюз (трымауся на персанальнай yнi) ВКЛ i Польшчы на працягу 1416 ст., да заключэння Люблнскай ун 1569, якая стварыла ужо федэратыуную дзяржаву Рэч Паспалтую, паступовае зблжэнне дзярж. нстытутау ВКЛ i Польшчы, а таксама культ, зблжэнне вярхоу грамадства. Дзякуючы саюзу удалося лквдаваць пагрозу з боку Тэутонскага ордэна, перамагчы яго у Грунвальдскай 6тве 1410, адкрыць гандл. шлях
у Зах. Еуропу. На усходзе ВКЛ з дапамогай Польшчы удалося стрымлваць нацск з боку Маскоускай дзяржавы. Адным з вынкау yнi быу шырок дыпламатычны выхад ВКЛ у Еуропу, а таксама культурнаяе зблжэнне з ншым кражаi Еуропы.
Пры напсанн паста выкарыстовася матэрыял з энцыклапеды "Вялiкае Княства Лiтоускае"