Отправляет email-рассылки с помощью сервиса Sendsay

Школа Эсперанто

  Все выпуски  

Школа Эсперанто


Служба Рассылок Subscribe.Ru проекта Citycat.Ru

Школа ESPERANTO


35

Здравствуйте, дорогие друзья! Saluton, karaj amikoj!


> Уважаемые преподаватели, объясните различие между chirkau и preskau
> в значении "около".


Chirkau - этот предлог имеет значение окружения чего-то (в пространстве,
времени), часто используется для округления всяких чисел: en nia ret-lernejo
estas ch. (chirkau) 100 lernantoj.


(можно использовать и слово proksimume - приблизительно. - К.)

Preskau - имеет значение небольшой нехватки до того чтобы...
Например: La muro estas preskau rugha - стена ПОЧТИ красная (скажем,
грязно-бурая на самом деле). La feston partoprenis preskau 100 homoj.
В празднике участвовали почти 100 человек. Mi preskau finis la
lernejon
  - Я почти окончил школу.

Slavik Ivanov


Заметьте, что слова preskau (почти) и apenau (едва) диалектически
взаимосвязаны: preskau означает почти полное достижение чего-л. (почти всё),
а apenau - очень маленькое количество (почти ничего). Иными словами, preskau
близко к chiom, а apenau - к neniom.
li preskau falis = li apenau ne falis
(он почти упал = он едва не упал)
li apenau komprenas france = li preskau ne komprenas france
(он едва понимает по-французски = он почти не понимает по-французски)

Между прочим, вместо весьма распространенного слова tute (совсем,
совершенно) могло бы использоваться до сих пор малоупотребительное
местоимение chiom. Тогда мы имеем следующий ряд местоимений, обозначающих
степень чего-л.: chiom - preskau - iom - apenau - neniom.
Li chiom komprenis (tute komprenis) min - он вполне понял меня.
Li preskau komprenis min - он почти понял меня.
Li iom komprenis min - он немного (в какой-то степени) понял меня.
Li apenau komprenis min - он едва понял (почти не понял) меня.
Li neniom komprenis (tute ne komprenis) min -  он нисколько не понял меня.


Перевод трудных фраз из романа "Мастер и Маргарита"

с размаху шлепнул себя по лбу larghasvinge frapis sian frunton
Ай-яй-яй, вот так штука! Aj-aj-aj, kia umajho!
Горькая складка обозначилась у губ гостя
Amara falto aperis che la lipoj de la gasto
вынул из кармана засаленную шапочку с вышитой  на ней буквой "М".
eligis el la posho grasmalpuran chapeton sur kiu estis brodita la litero M
в профиль и в фас profile kaj fronte
Нанял у застройщика две комнаты в подвале маленького домика
Li luis de konstrurajtigito du chambrojn en la kelo de malgranda domo
продела свою руку в черной  перчатке с раструбом в мою
shovis sian manon en la nigra grandmanuma ganto sub mian brakon
Любовь выскочила перед нами, как из-под земли выскакивает убийца в переулке,
и поразила нас сразу обоих! Так поражает молния, так поражает финский нож!
La amo elsaltis antau ni, kiel el sub la tero murdonto elsaltas en strateto,
kaj ghi trafis nin ambau! Tiel onin trafas fulmo, tiel trafas suoma
duonponardo!

suoma duonponardo: chasista trancilo che kies malakra rando estas kanaleto
por ellasi la sangon de la pikmortigata besto. Tiajn duonponardojn tre
shatis banditoj.

не стукнет ли ветхая калитка chu klakas la kaduka stratpordo
Ну, кому нужен точильщик в нашем доме? Что точить? Какие ножи?
Kiu do en nia domo bezonas akrigiston? Por kion akrigi? Kiajn tranchilojn?
надевала фартук, и в узкой  передней, где находилась та самая раковина
shi surmetis antautukon, kaj en la malgranda antauchambreto kun la lavabo
зажигала керосинку ekbruligis petrolforneton (я бы добавил -ad-)
Когда мимо подслеповатых окон шумно катилась в подворотню вода, угрожая
залить последний приют kiam la akvo brue torentis preter la blindetaj
fenestroj al la stratpordo, minacante inundi ilian lastan rifughejon

От картофеля валил пар, черная картофельная шелуха пачкала пальцы
De la terpomoj levighis vaporo, la nigra shelo makulis la fingrojn
деревья сбрасывали с себя после дождя обломанные веточки, белые кисти
post la pluvo la arboj lasis fali rompitajn branchetojn kaj blankajn
florgrapolojn

она, запустив в волосы тонкие с остро отточенными ногтями пальцы,
перечитывала написанное merginte en la harojn siajn sveltajn fingrojn kun la
pinte fajlitaj ungoj, shi relegadis la skribitan

Иногда она сидела на корточках у нижних полок
Fojfoje shi kauris che la malsupraj librobretoj
и тряпкой вытирала сотни пыльных корешков
kaj per chifono forvishis polvon de centoj da librodorsoj
Я был принят какой-то девицей со скошенными к носу от постоянного вранья
глазами min akceptis fraulino kies okuloj pro chiama mensogado strabis nazen
ударить, и крепко ударить, по Пилатчине и тому богомазу, который вздумал
протащить (опять это проклятое слово!) ее в печать
senkompate frapi la fi-pilatismon kaj la ikonpentristachon kiu ekvolis
kontrabandi (denove tiu malbeninda vorto!) ghin en la gazetaron

Остолбенев от этого слова "Пилатчина"
Konsternite de tiu monstra "fi-pilatismo"
"Воинствующий старообрядец" "Militanta malnovritano"
malnovritano:
rus-ortodoksiano malakceptanta la reformojn de la patriarko
Nikono (XVII jc)


K.Chukovskij

MUSHO-COKOTUSHO

Musho - musho - Cokotusho,
Orumita ventra plusho!

Tra la kampo shi sin movis,
Kaj moneron Musho trovis.

Iris Musho en bazaron
Kaj achetis samovaron.

"Venu, blatoj, min vizitu,
Mi regalos vin per te'!"

Kaj la blatoj en amasoj
Kuris por eltrinki glasojn,

Sed mushetoj - po tri tasoj
Kun lakteto kaj kringeto.

Nun la Musho-Cokotusho
Estas nomfestulin'!

Venis Mushon la puletoj
Kun donaco - la botetoj,
La botetoj - vera gloro,
Kun la bukoj el la oro.

Venis al la Musho
La abel-avino,
Festis Cokotushon
Per miela vino.

"Papilio, dia,
Manghu konfitajhon,
Au vi trovas fia
Nian regalajhon?"

Sed subite - kia ve' - Arane'!
Trenas Mushon la oldul' al angul'.

Volas povran vundi li,
Cokotushon murdi li.

"Karaj, karaj gastoj, mia savo!
Araneon haku per la glavo!

Mi manghigis vin,
Mi trinkigis vin,
Min ne lasu for
Dum malbona hor'!"

Sed la blata tachmento
Tuj ektimis lin.
Al anguloj kaj al fendoj
Tuj fortiris sin.

Chiuj blatoj - sub la matoj,
La vermetoj - sub benketoj.

La mushetoj - sub la lito, -
Ne inklinas al milito!

Kaj neniu ech iom movetas sin:
Do, pereu kaj mortu la festulin'!

Lokusteto, lokusteto,
Tutsimila al hometo,
Salt, salt, sur asfalt',
Sub pontet', tie - halt'!

Sed la monstro ne shercas,
La brakoj-kruroj de Musho
sangvershas,
Araneo la dentojn en Mushon
enpikas
Kaj la sangon el shi li eltrinkas.

Musho krie kriegas,
Krishiras sin,
Sed la monstro plu segas,
Rikanas shin.
Sed subite eta Kulo
Flugas al la reto.
Kaj en mano - hela brulo
El la lanterneto.

"Kie estas kruelulo?
Mi ne timas!" - diras Kulo.

Li atakas Araneon
Per la sabra frapo,
Kaj rulighas en pereon
L' aranea kapo.

Kulo mushan manon prenas
Al fenestro kun shi venas:

"Mi la monstron pereigis,
Vin mi, Musho, liberigis,
Kaj de nun, animo-ino,
Estu mia fianchino!"

Nun la blatoj kaj mushetoj
Rampas el sub la benketoj:

"Glora, glora estu Kulo -
La venkinto ja!"

Hej, milpieduloj,
Hastu trans vojbuloj,
Alvoku muzikistojn,
Nune dancos ni!

La lampiroj alkuregis,
La lanternojn sperte flegis -
Jen farighis gaje nun,
Jen bonege do!

Muzikistoj alkuregis,
La tamburojn ekbategis,
Tru-lu, tru-lu, tru-lu, tru-lo,
Dancas Musho kun la Kulo!

Kaj post ili Cimo-Cim
Per la botoj plim kaj plim!

Blatoj dancas kun vermetoj,
Papilioj kun mushetoj.

Kaj skarabaj uloj,
Kornaj richeguloj,
Chapojn svingbalancas,
Kun elfinoj dancas.

Tra-ra-ra-ro, tra-ra-rar,
Dancas, dancas insektar'.

La popolo distras sin -
Musho ighas nun edzin'
De la brava, de l' kuragha
De belega juna Kul'!

La formiko, la formiko,
Shiras shuojn el dreliko, -
Kun edzino sia dancas drashe,
Skarabinojn okulsignas kashe:

"Insektinoj vi, karulinoj vi,
Skara-skara-skara-
Skara-skarabinoj vi!"

Kaj la botoj knaras,
Kalkanumoj aras.
   
Insektaro do senghene
Gajos, gajos ghismatene:

Nun la Musho-Cokotusho
Estas nomfestulin'!


Esperantigis V.Zlotnikova

SIMIO VIDAS, SIMIO FARAS

Chi tiu sherco estas traduko el la angla de bharata (hindia) sherco kiun mi
trovis sur la reto. Mi provis konservi la guston de la origina sherco.

  Antau multaj jaroj, estis afabla junulo nomita Karim. Li estis profesia
vendisto de chapoj kaj do vagadis de vilagho al vilagho, portante siajn
varojn. Je unu tago li estus che Mug'halsaraj, la sekvan tagon oni povus
trovi lin che Fajzabad.

  Foje, dum somera tago, li estis transighanta tra vastaj ebenoj, kiam li
sentis sin laca kaj dormema pro longa marshado kaj varmeco. Li rimarkis
grandan mango-arbo kiu provizas bonvenan ombron. Baldau li kushis sub la
arbo kun sia sako de chapoj apud li kaj post minuto estis profunde
dormanta.

  Kiam li vekighis, li sentis sin refreshigita kaj starighis, preta
rekomenci sian vojaghon. Sed nun en lia sako ne estis ech unu chapo! "O,
Alaho!", li diris al si mem, "Kial la shtelistoj devis damaghi min, povran
vendiston?" Tiam li rigardis supren kaj ekvidis, ke inter la branchoj estis
multe da simioj, kaj chiu portas belan chapon!

  Li komencis provi reakiri siajn varojn. Li kriis al la simioj, kaj ili
reciproke kriis al li. Li faris grimacojn kaj malkovris, ke la simioj povas
fari tion ech pli bone ol li. Li jhetis shtonojn al ili kaj tuj devis shirmi
sin kontrau dusho de malmolaj mangoj. "Aj, aj, Alaho! Kiel mi reakiros miajn
chapojn?",  li demandis al si. Tute malghoja, li jhetis sian propran chapon
sur la teron.

  Tiam ankau la simioj jhetis iliajn chapojn teren, kaj li povis ghoje preni
chiujn. Karim kontente daurigis sian vojaghon.

  Post 50 jaroj juna Abdul, la nepo de la fama chap-vendisto, Karim, estis
laboranta por sia familio. Li vendadis chapojn kiel faris lia avo. Post
longa piedirado tra la sama ghangalo, kiun iam trapasis lia avo, Abdul ighis
dormema kaj laca, do li decidis dormi en ombro de granda mango-arbo. Baldau
li estis dormanta.

  Kiam li vekighis post kelkaj horoj, ah! - neniu chapo restis en lia sako!
Abdul baldau ekkonsciis, ke simioj sur la mango-arbo shtelis la chapojn kaj
nun portas ilin. Dum momento la chap-vendisto malghojighis, sed tiam li
rememoris la faman rakonton, kiun lia avo ofte fiere rakontis al li.

  "Do, ankau mi povas trompi chi tiujn simiojn!", diris Abdul. Li svingis
sian brakojn - la simioj svingis siajn. Li saltis kelkfoje - la simioj
saltis simile sur la branchoj. Li tiris sian orelon - la simioj tiris siajn.
Fine Abdul jhetis sian propran chapon sur teron.

  Unu simio saltis malsupren de sur la arbo, alproksimighis Abdulon kaj
polmobatis lian vangon, dirante: "Impertinentulo! Chu vi supozas, ke vi
estas la sola ulo kiu havas avon?"


прислал Alan Mendelawitz (Австралия)


simio - обезьяна
Bharato - Индия (по-индийски)
Mug'halsaraj - Мугхалсарай (город)
(без апострофа можно было бы прочитать: Муджалсарай)
vastaj ebenoj - просторные равнины
mango - манго (плод)
ghangalo - джунгли
alproksimighis Abdulon = proksimighis al Abdulo
polmobatis - ударил ладонью (polmo = manplato)
impertinentulo! - наглец!


Iu homo iras lau sportejo, kaj vidas, ke alia viro saltas de 10-metra
saltotureto
(au kiel ghi nomighas?) en SENAKVAN basenon, sed ne
mort-frakasighas kontrau la fundo, sed retrojhetighas kaj reflugas supren.
La konsternita preterpasanto venas al li kaj demandas, kiel li sukcesas.
- Estas tute simple. Kiam vi flugas malsupren, vi pensu, ke vi estas
pilketo, kaj vi retrojhetighos.

La homo ech pli konsternita iras supren, al la pinto de la saltotureto, kaj
saltas malsupren. Dumfluge li pensas: "Mi estas pilketo, mi estas pilketo,
mi estas pilketo... Sed kio okazus se mi estus tomato?"


* * *

прислал Григорий Аросьев (Москва)


retrojhetighas - отбрасывается
(retro- - неофициальная приставка, означающая "обратно")
konsternita - потрясенный
pilketo - мячик
tomato - помидор


Рассылка 'Школа Эсперанто' Предыдущие номера "Школы Эсперанто":
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 (Р-Э разговорник) 25 26 27 28 29 30
31 32 33 34

До новых встреч!
konkordo@rdven.lv



http://subscribe.ru/
E-mail: ask@subscribe.ru

В избранное